Ĉapitro 4

La Lonoj de Lonio

Ĉirkaŭ la vespero la veturantoj trovis ke ne plu estas vojo laŭirebla, kaj la purpuraj nuancoj de la herbo kaj arboj avertis ilin ke ili nun estas en la Lando de la Gilikuloj, kie strangaj popoloj loĝas en lokoj tute ne konataj de la aliaj loĝantoj de Oz.La kampoj estis sovaĝaj kaj nekultivataj kaj ne estis iaj ajn domoj videblaj. Sed niaj amikoj plu marŝis eĉ post la sunsubiro, esperante trovi bonan lokon kie Vut la Vagisto povos dormi; sed kiam tute mallumiĝis kaj la knabo lacis pro sia longa marŝado, ili haltis tuj en la mezo de kampo kaj lasis ke Vut prenu sian vespermanĝon el la manĝaĵoj kiujn li portas en sia dorsosako. Post tio la Birdotimigilo etendis sin tiel ke Vut povis uzi lian plenigitan korpon kiel kapkusenon, kaj la Stana Lignohakisto staris apud ili dum la tuta nokto, por ke la humideco de la tero ne rustigu liajn artikojn aŭ senbriligu lian poluron. Kiam ajn la roso kuŝiĝis sur lian korpon li zorge forviŝis ĝin per tuko, tiel ke en la mateno la Imperiestro brilis kiel ĉiam en la radioj de la leviĝanta suno.

Ili vekis la knabon je la mateniĝo kaj la Birdotimigilo diris al li:

"Ni trovis ion kuriozan, tial ni devos interkonsiliĝi pri kion fari."

"Kion vi trovis?" demandis Vut, defrotante la dormon el siaj okuloj per siaj fingrartikoj kaj trifoje oscedante por pruvi ke li estas plene vekiĝinta.

"Afiŝon," diris la Stana Lignohakisto. "Afiŝon, kaj alian vojeton."

"Kion diras la Afiŝo?" demandis la knabo.

"Ĝi diras 'Averto al Ĉiuj Fremduloj: Ne laŭiru ĉi tiun vojon al Lonio' ", respondis la Birdotimigilo, kiu povis tre bone legi kiam liaj okuloj estis freŝe farbitaj.

"Pro tio," diris la knabo, malfermante sian dorsosakon por elpreni iom da matenmanĝo, "ni veturu laŭ alia direkto."

Sed ŝajne tio ne plaĉis iun el liaj kunveturantoj.

"Mi preferas vidi kiel aspektas Lonio," komentis la Stana Lignohakisto.

"Kiam oni veturas, estas malsaĝe maltrafi ian ajn interesan vidaĵon," aldonis la Birdotimigilo.

"Sed averto indikas danĝeron," protestis Vut la Vagisto, "kaj laŭ mi estas saĝe eviti danĝeron kiam ajn eble."

Ili ne respondis al tiu parolo dum kelka tempo. Poste diris la Birdotimigilo:

"Mi jam eskapis de tiom da danĝeroj, dum mia vivo, ke mi ne multe timas ian eblan eventon."

"Nek mi!" kriis la Stana Lignohakisto, svingante sian scintilantan hakilon ĉirkaŭ sian stanan kapon, laŭ aro da cirkloj. "Malmulto povas vundi stanon, kaj mia hakilo estas potenca armilo kontraŭ malamikoj. Sed nia knabamiko," li pludiris, serioze rigardante Vuton, "eble vundiĝus se la popolo de Lonio vere estas danĝeraj; do mi proponas ke li restu ĉi tie dum vi kaj mi, Amiko Birdotimigilo, vizitos la malpermesitan Urbon Lonio."

"Ne ĝenu vin pri mi," konsilis Vut, trankvile. "Kien ajn vi deziros iri, mi iros, kaj partoprenos en viaj danĝeroj. Dum mia vagado mi trovis ke estas pli saĝe resti ekster danĝero ol eniri ĝin, sed tiam mi estis sola, kaj nun mi havas du potencajn amikojn kiuj protektos min."

Do, kiam li jam finis sian matenmanĝon, ili ĉiuj ekiris laŭ la vojo kondukanta al Lonio.

"Ĝi estas loko pri kiu mi antaŭe ne aŭdis," komentis la Birdotimigilo, dum ili proksimiĝis al densa arbaro. "La loĝantoj eble estas homoj, iuspecaj, aŭ eble ili estas bestoj, sed kio ajn ili montriĝos, ni havos interesan historion rakontotatan al Doroteo kaj Ozma kiam ni reiros.

La vojo kondukis en la arbaron, sed la grandaj arboj krekis tiel dense kaj la grimpoplantoj kaj la arbustaro estis tiom dikaj kaj interplektitaj ke ili devis fari por si vojon je ĉiu paŝo por pluiri. Unu- aŭ du-loke la Stanulo, kiu iris la unua por liberigi la vojon, tranĉis la branĉojn batante per sia hakilo. Vut tuj sekvis, kaj lasta el la trio venis la Birdotimigilo, kiu tute ne povus laŭiri la vojon se liaj kamaradoj ne liberigus ĝin por lia pajloplena korpo.

Baldaŭ la Stana Lignohakisto puŝis sin tra densajn arbustojn, kaj preskaŭ falis kapantaŭe en vastan liberan spacon en la arbaro. La libera spaco estis ronda, granda kaj ampleksa, sed la supraj branĉoj de la altaj arboj transetendis sin kaj faris plenan kupolon aŭ tegmenton por ĝi. Sed strange, ne estis mallume en tiu giganta natura ĉambro en la arbejo, ĉar la loko brilis per neintensa blanka lumo kiu ŝajne venis el iu nevidata fonto.

En la ĉambro estis grupo de dekoj da kuriozuloj, kaj ili tiom mirigis la Stanulon ke Vut devis flankenpuŝi lian metalan korpon, por ankaŭ povi vidi. Kaj la Birdotimigilo flankenpuŝis Vuton, tiel ke la tri veturantoj staris en vico, plenokule rigardegante.

La uloj kiujn ili vidis estis rondaj kaj pilkecaj; rondaj korpe, rondaj krure kaj brake, rondaj mane kaj piede kaj rondaj kape. La sola escepto al la rondeco estis iomete kava loko sur la supro de ĉiu kapo, kiu faris ĝin teleretforma anstataŭ kupolforma. Ili ne havis vestojn sur siaj pufaj korpoj, nek ili havis hararon. Iliaj haŭtoj estis ĉiuj palgrizaj, kaj iliaj okuloj estis nur purpuraj makuloj. Iliaj nazoj estis egale pufaj kiel iliaj ceteraĵoj.

"Ĉu ili konsistas el kaŭĉuko, vi opinias?" demandis la Birdotimigilo, kiu rimarkis ke la uloj saltas moviĝante kaj ŝajnas preskaŭ aere senpezaj.

"Estas malfacile decidi kio ili estas," respondis Vut, "ĉar laŭaspekte kovras ilin verukoj."

La Lonoj -- ĉar tiel nomiĝis tiuj uloj -- ĝis tiam faradis multajn aferojn, kelkaj kunludadis, kelkaj laboradis pri taskoj kaj kelkaj estis en grupoj parolante; sed je la sono de nekonataj voĉoj, kiuj eĥis iom laŭte tra la libera spaco, ĉiuj turniĝis fronte al la entrudiĝintoj. Tiam, kune, ili ĉiuj antaŭen rapidis, kurante kaj saltante eksterordinarrapide.

La Stanan Lignohakiston tiom surprizis tio ke li ne havis sufiĉan tempon por levi sian hakilon antaŭ ol la Lunoj atingis ilin. La uloj svingis siajn pufajn manojn, kiuj aspektis boksogantoj, kaj bategis la tri veturantojn kiel eble plej forte, ĉiuflanke. La batoj estis tre molaj kaj tute ne dolorigis niajn amikojn, sed la atako tute perpleksigis ilin, tiel ke tre rapide ĉiuj tri ekfalis plataj sur la teron. Kiam ili estis etenditaj surtere, multaj Lonoj tenis ilin por malebligi ilian restariĝon, dum aliaj vindis longajn ŝnurecajn plantojn ĉirkaŭ ilin, ligante iliajn brakojn kaj krurojn al iliaj korpoj kaj tiel senpovigante ilin.

"Aha!" kriis la multe plej granda Lono; "ni nun firme kaptis ilin; do ni portu ilin al Reĝo Bal kaj juĝigu ilin, kondamnigu ilin kaj distruigu ilin!"

Ili devis treni siajn kaptitojn al la centro de la kupolita ĉambro, ĉar ilia pezo, kompare kun tiu de la Lonoj, neebligis ilian portiĝon. Eĉ la Birdotimigilo estis multe pli peza ol la pufaj Lonoj. Sed fine la grupo haltis antaŭ altigita podio, sur kiu staris ia trono, kiu konsistis el granda larĝa seĝo, kaj al unu el la seĝobrakoj estis ligita ŝnuro. Tiu ŝnuro etendiĝis supren al la tegmento de la kupolo.

Aranĝite antaŭ la podio, la kaptitoj estis permesitaj sidiĝi, frontante la malplenan tronon.

"Bone!" diris la granda Lono kiu komandis la grupon. "Nun ni venigu Reĝon Balon por juĝi tiujn terurajn ulojn kiujn ni tre kuraĝe kaptis!"

Parolante li ekprenis la ŝnuron kaj komencis tiri laŭeble plej forte. Unu aŭ du aliaj helpis lin, kaj baldaŭ, dum ili altiris la ŝnuron, la folioj super ili apartiĝis kaj Luno ekaperis ĉe la alia finaĵo de la ŝnuro. Li ne bezonis multan tempon por malsuprentiriĝi al la trono, kie li sidiĝis kaj estis enligita, tiel ke li ne reflosos alten.

"Saluton," diris la Reĝo, palpebrumante al siaj sekvantoj per siaj purpuraj okuloj; "kio okazas nun?"

"Fremduloj, via Moŝto -- fremduloj kaj kaptitoj," respondis la granda Lono, pompe.

"Jes ja! Mi vidas ilin. Mi vidas ilin tre klare," kriis la Reĝo, kaj liaj purpraj okuloj elstaris dum li rigardis la tri kaptitojn. "Kiaj kuriozaj bestoj! Ĉu danĝeraj, vi kredas, mia bona Panta?"

"Mi timas ke jes, via Moŝto. Kompreneble, eble ili ne estas danĝeraj, sed ni ne risku. Sufiĉaj akcidentoj jam trafas nin la povrajn Lonojn, kaj mi konsilas kondamni kaj distruigi ilin kiel eble plej rapide."

"Silentu pri via konsilado," diris la monarĥo, per senplezura tono. "Kiu estas Reĝo ĉi tie? Vi aŭ mi?"

"Ni Reĝigis vin ĉar vi estas malpli saĝa ol ni aliaj," respondis Panta Lono, indigne. "Mi mem povus esti Reĝo, se mi volus, sed al mi ne plaĉas la multa laboro kaj la respondeco."

Dirante tion la granda Lono arogante paŝis tien kaj reen en la spaco inter la trono de Reĝo Bal kaj la kaptitoj, kaj laŭaspekte tre imponis la aliajn Lonojn lia defio. Sed subite aŭdiĝis laŭta krako kaj Panta Lono tuj malaperis, kio multe mirigis la Birdotimigilon, la Stanan Lignohakiston kaj Vut la Vagiston, kiuj vidis sur la loko kie la grandulo antaŭe staris amaseton da mola, sulketoplena haŭto kiu aspektis kolapsinta kaŭĉuka balono.

"Jen!" kriis la Reĝo. "Mi supozis ke tio okazos. La aroganta fiulo volis pufigi sin ĝis li estas pli granda ol ĉiuj aliaj, kaj jen la rezulto de lia stulteco. Ekpumpu, iuj el vi, kaj reblovu en lin."

"Ni devos ripari la truon unue, via Moŝto," proponis unu el la Lonoj, kaj la kaptitoj rimarkis ke neniu el ili aspektis surprizita nek ŝokita pro la malfeliĉa akcidento trafiinta Pantan.

"Bone," malafable murmuris la Reĝo. "Venigu Tilon por ripari lin."

Unu aŭ du forkuris kaj baldaŭ revenis sekvate de virina Lono kiu surportis gigantajn pufitajn kaŭĉukajn jupojn. Ankaŭ purpura plumo estis ligita al veruko sur la supro de ŝia kapo, kaj ĉirkaŭ ŝia talio estis zono el fibraj plantoj, sekigitaj kaj fortaj, kiuj aspektis ŝnuraj.

"Eklaboru, Til," ordonis Reĝo Bal. "Panta ĵus eksplodis."

La Lonino prenis la amasaĵon de haŭto kaj zorge ekzamenis ĝis trovi truon en unu piedo. Tiam ŝi tiris ŝnurfibron el sia zono, kaj kuntirinte la randojn de la truo, ŝi firme kunligis ilin per la ŝnuro, tiel farante tian kuriozan verukon kian rimarkis la fremduloj sur tiom da Lonoj. Farinte tion, Til Lono ĵetis la haŭtaĵon al la aliaj Lonoj kaj estis forironta kiam ŝi ekrimarkis la kaptitojn kaj haltis por inspekti ilin.

"Jen ja!" diris Til; "kiaj teruraj bestoj. El kie ili venis?"

"Ni kaptis ilin," respondis Lono.

"Kaj kion vi faros pri ili?" demandis la Lonino.

"Eble ni kondamnos ilin kaj truigos ilin," respondis la Reĝo.

"Nu," diris ŝi, ankoraŭ rigardante la kaptitojn, "mi ne certas ke ili truiĝos. Ni provu."

Unu el la Lonoj kuris al la rando de la arbaro kaj rapide revenis kun longa akra dorno. Li rigardetis al la Reĝo, kiu kapjesis konsente, kaj antaŭenkuris kaj puŝis la dornon en kruron de la Birdotimigilo. La Birdotimigilo nur ridetis kaj diris nenion, ĉar la dorno tute ne dolorigis lin.

Post tio la Lono provis piki kruron de la Stana Lignohakisto, sed la stano nur malakrigis la pinton de la dorno.

"Ĝuste tion mi antaŭsupozis," diris Til, palpebrumante per siaj purpuraj okuloj kaj skuante sian pufan kapon; sed ĝuste tiam la Lono puŝis la dornon en kruron de Vut la Vagisto, kaj kvankam ĝi estis iom malakrigita, ĝi tamen estis sufiĉe akra por dolorigi.

"Aŭ!" kriis Vut, kaj li batis per sia kruro tiel energie ke la feblaj ligiloj dispartiĝis. Lia piedo trafis la Lonon -- kiu ankoraŭ klinis sin super li -- rekte sur la pufa stomako, kaj ĵetis lin alten en la aeron. Kiam li estis alte super iliaj kapoj li eksplodis per laŭta "pop!" kaj lia haŭto falis sur la teron.

"Mi vere kredas," diris la Reĝo, rulante siajn makulokulojn timoplene, "ke Panta pravis dirante ke tiuj kaptitoj estas danĝeraj. Ĉu la pumpilo estas preta?"

Kelkaj Lonoj jam enpuŝis grandan surradan maŝinon antaŭ la tronon kaj nun ili prenis la haŭton de Panta kaj komencis pumpi aeron en ĝin. Malrapide ĝi ŝveliĝis ĝis la Reĝo kriis "Halt!"

"Ne, ne!" kriis Panta, "mi ankoraŭ ne estas sufiĉe granda."

"Vi ne fariĝos pli granda," deklaris la Reĝo. "Antaŭ ol eksplodi vi estis pli granda ol ni la aliaj, kaj tio fierigis kaj arogantigis vin. Nun vi estas iom malpli granda ol la ceteraj, kaj vi daŭros pli longe kaj estos pli humila.

"Pumpu min -- pumpu min!" ploris Panta. "Se ne, vi rompos mian koron."

"Se ni pli pumpos ni rompos vian haŭton," respondis la Reĝo.

Do la Lonoj ĉesis pumpi aeron en Pantan, kaj forpuŝis lin de la pumpilo. Li certe estis pli humila ol antaŭ sia akcidento, ĉar li rampis en la fonon kaj nenion plian diris.

"Nun pumpu la alian," ordonis la Reĝo. Til jam riparis lin, kaj la Lonoj ekpumpis lin ĝis li pleniĝis per aero.

Dum tiuj lastaj kelkaj momentoj neniu multe atentis la kaptitojn, do Vut, trovinte siajn krurojn liberaj, rampis al la Stana Lignohakisto kaj frotis la ligilojn kiuj ankoraŭ estis ĉirkaŭ liaj brakoj kaj korpo kontraŭ la akran randon de la hakilo, kiu rapide tranĉis ilin.

La knabo nun estis libera, kaj la dorno kiun la Lono puŝis en lian kruron kuŝadis nerimarkata sur la tero, kie la ulo faligis ĝin kiam li eksplodis. Vut antaŭen klinis sin kaj prenis la dornon, kaj dum la Lonoj okupis sin rigardante la pumpilon, la knabo eksaltis sur siajn piedojn kaj subite kuris kontraŭ la grupon.

"Pop" -- "pop" -- "pop!" sonis tri el la Lonoj, kiam la Vagisto pikis ilin per sia dorno, kaj je la sonoj la aliaj turnis sin por rigardi kaj vidis sian endanĝeriĝon. Kriante pro timo ili forsaltis ĉiudirekten, disirante ĉirkaŭ la libera spaco, kaj Vut la Vagisto senhezite ĉasis ilin. Kvankam ili povis kuri multe pli rapide ol la knabo, ili ofte stumblis kaj falis, aŭ obstrukcis unu la alian, tiel ke li sukcesis kapti plurajn kaj piki ilin per sia dorno.

Mirigis lin vidi kiel facile la Lonoj eksplodas. Kiam elfluis la aero ili estis tute senhelpaj. Til Lono estis unu el tiuj kiuj kuris kontraŭ lian dornon kaj multaj aliaj suferis saman sorton. La uloj ne povis eskapi el la loko, sed pro sia timego multaj saltis supren kaj kaptis branĉojn de la arboj, kaj poste grimpis kien la dorno ne povis atingi ilin.

Vut tre laciĝis ĉasante ilin, do li haltis kaj revenis, anhelante, al kie sidas liaj amikoj, ankoraŭ ligitaj.

"Tre bone farite, mia Vagisto," diris la Stana Lignohakisto. "Estas evidente ke ni ne bezonas plu timi tiujn pufulojn, do bonvolu malligi nin kaj ni plu veturos."

Vut malligis la Birdotimigilon kaj helpis lin stariĝi. Poste li liberigis la Stanan Lignohakiston, kiu stariĝis sen helpo. Ĉirkaŭrigardante ili vidis ke la sola restanta Lono atingebla estas Bal Lono, la Reĝo, kiu restas sidante en sia trono, rigardante la puniĝon de sia popolo kun perpleksaspekto en siaj purpuraj okuloj.

"Ĉu mi truigu la Reĝon?" la knabo demandis al siaj kunuloj.

Reĝo Bal sendube aŭdis la demandon, ĉar li palpis la ŝnuron kiu ligis lin al la trono kaj sukcesis liberigi ĝin. Tuj li flosis supren ĝis li atingis la folian kupolon, kaj apartiginte la branĉojn li malaperis el ilia vidpovo. Sed la ŝnuro kiu estis ligita al lia korpo ankoraŭ estis konektita al la brako de la trono, kaj ili sciis ke ili povos remalsuprentiri lian Moŝton se ili volos.

"Lasu lin," proponis la Birdotimigilo. "Li ŝajnas sufiĉe bona reĝo por sia kurioza popolo, kaj post nia foriro la Lonoj devos multe labori por pumpi ĉiujn truigitajn de Vut."

"Ĉiu el ili devus esti eksplodigita," deklaris Vut, kiu koleris ĉar lia kruro ankoraŭ doloras.

"Ne," diris la Stana Lignohakisto, "tio ne estus vere justa. Ili tute prave kaptis nin, ĉar ni ne rajtis trudi nin ĉi tien, post la averto ke ni fortenu nin de Lonio.

Jen ilia lando, ne nia, kaj ĉar la kompatinduloj ne povas foriri el la libera spaco, ili ne povos damaĝi iun escepte de tiuj kiuj pro scivolemo aŭdacas, kiel ni, veni ĉi tien.

"Bone dirite, mia amiko," konsentis la Birdotimigilo. "Ni vere ne rajtis ĝeni ilian trankvilecon kaj komforton; do ni foriru."

Ili facile trovis la lokon kie ili trudis sin en la lokon, do la Stana Lignohakisto flankenpuŝis la arbustaron kaj la unua komencis laŭiri la padon. La Birdotimilo nun sekvis, kaj lasta estis Vut, kiu rerigardis kaj vidis ke la Lonoj ankoraŭ kroĉas sin al la branĉoj de la arboj kaj rigardas siajn ekskaptitojn per timoplenaj okuloj.

"Sendube ili ĝoje vidas nian foriron," komentis la knabo, kaj, ridante pro la feliĉa fino de la aventuro, li sekvis siajn kamaradojn laŭ la vojo.

Ĉapitro 5: S-ino Jup, la Gigantino